Witamina C to królowa antyoksydantów.
Codzienne życie w pędzie nie ma dobrego wpływu na naszą skórę, a otaczający nas świat silnie wpływa na nasz organizm. Ekspozom, czyli zespół czynników mających bezpośredni wpływ na nas a zwłaszcza na naszą skórę prowadzi nieuchronnie do stresu oksydacyjnego. To stan kiedy następuje zwiększona synteza wolnych rodników lub innych reaktywnych form tlenu lub nasz organizm ma obniżoną zdolność do redukcji wolnych rodników. Czym są wolne rodniki? To cząsteczki charakteryzujące się dużą reaktywnością i są przyczyną między innymi intensyfikacji wielu dermatoz, przyspieszenia starzenia się skóry i zaburzenia prawidłowego jej funkcjonowania. Na szczęście nasz organizm ma naturalne właściwości obronne przeciw stresowi oksydacyjnemu. Kiedy jednak atak wolnych rodników jest na prawdę silny lub nasze ciało nie jest w dobrej kondycji warto wesprzeć się antyoksydantami. To związki mające właściwości redukujące wolne rodniki i tym samym zmniejszające intensywność stresu oksydacyjnego.
Antyoksydanty to związki, które budzą ogromne zainteresowanie w dziedzinie kosmetologii. Wśród nich wyróżnia się witamina C, znana również jako kwas L-askorbinowy, będąca jednym z najlepiej poznanych i zbadanych antyoksydantów. Jest to związek organiczny o kluczowym znaczeniu dla zdrowia człowieka. Liczne badania naukowe wskazują na jej wszechstronność. Witamina C jest niezbędna w wielu procesach metabolicznych, w tym w syntezie kolagenu, regeneracji tkanki łącznej oraz funkcjonowaniu układu odpornościowego. Mimo dostarczania organizmowi odpowiedniej dawki witaminy C, jej biodostępność dla skóry może być niewystarczająca, co skłania dermatologów i kosmetologów do rekomendowania miejscowej aplikacji witaminy C na skórę. Dzięki temu możliwe jest skoncentrowanie działania witaminy C bezpośrednio w miejscu docelowym, minimalizując straty związane z jej ogólnoustrojową biodostępnością. W oparciu o solidne dowody naukowe i analizę molekularnych mechanizmów działania witaminy C, jej wpływ na skórę wykracza poza rolę antyoksydanta, obejmując także działanie jako inhibitor melanogenezy. Jednak jej nietrwałość i wrażliwość na czynniki zewnętrzne stanowią wyzwanie w utrzymaniu jej stabilności i biodostępności dla organizmu.
Formy witaminy C
Wyzwanie podjęte przez biotechnologów doprowadziło do opracowania kilku form witaminy C. Każda z nich ma swoje zalety i wady. Do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych w kosmetykach form witaminy C należą: kwas L-askorbinowy, glukozyd askorbylu, palmitynian-6-askorbinowy, tetraizopalmitynian askorbylu, sól magnezowa fosforanu askorbinowego, sól sodowa fosforanu askorbinowego oraz kwas 3-0-ethyl askorbinowy.
Kwas L-askorbinowy: To podstawowa i najczęściej spotykana forma witaminy C, charakteryzująca się wysoką biodostępnością i skutecznością działania, ale podatna na utlenianie i rozkład w obecności tlenu, światła i w środowisku kwasowym.
Glukozyd askorbylu: Jest bardziej stabilny niż kwas L-askorbinowy i mniej podatny na utlenianie. Uwalniany w organizmie przez enzymatyczną hydrolizę, działa jako pro-forma witaminy C, co pozwala na kontrolowane uwalnianie aktywnej formy i jest stosowany w kosmetykach jako forma o przedłużonej trwałości.
Palmitynian-6-askorbinowy: To ester kwasu askorbinowego i kwasu palmitynowego. Jest stabilniejszy niż kwas L-askorbinowy i potrafi penetrować lipidową warstwę skóry. Jego lipofilność umożliwia przenikanie przez błony komórkowe, zwiększając dostępność witaminy C w komórkach skóry.
Tetraizopalmitynian askorbylu: Jest lipofilowym analogiem witaminy C, który dzięki połączeniu z kwasem tłuszczowym lepiej przenika przez błony komórkowe, dostarczając aktywny związek do głębszych warstw skóry.
Sól magnezowa fosforanu askorbinowego i sól sodowa fosforanu askorbinowego: To formy witaminy C bardziej stabilne niż kwas L-askorbinowy, o poprawionej biodostępności. Sól magnezowa jest mniej kwasowa, co zwiększa stabilność witaminy C w kosmetykach.
Kwas 3-0-ethyl askorbinowy: To nowsza forma witaminy C, cechująca się wyższą stabilnością w porównaniu do innych form. Oprócz stabilności, ma zdolność do penetracji przez naskórek i jest odporna na utlenianie, co czyni ją efektywną w hamowaniu melanogenezy.
Witamina C jest kluczowa dla zdrowia i kondycji skóry. Jej działanie antyoksydacyjne polega na neutralizowaniu wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia się skóry i nasilają różne dermatozy. Witamina C redukuje uszkodzenia DNA spowodowane promieniowaniem UV, które jest głównym czynnikiem stresu oksydacyjnego.
Dodatkowo, witamina C pełni ważną funkcję jako inhibitor melanogenezy – procesu produkcji melaniny. Enzym tyrozynaza, odpowiedzialny za nadmierną produkcję melaniny, prowadzi do przebarwień skóry. Witamina C hamuje aktywność tego enzymu, regulując produkcję melaniny i pomagając utrzymać zdrowy, jednolity koloryt skóry.
Pomimo swojej nietrwałości i wrażliwości na czynniki zewnętrzne, witamina C odgrywa istotną rolę w zdrowiu skóry. Różne formy witaminy C charakteryzują się odmiennymi właściwościami i stabilnością, co wpływa na ich zastosowanie w kosmetologii i dermatologii. Miejscowe aplikowanie witaminy C na skórę zwiększa jej dostępność i skuteczność. Jako silny antyoksydant i inhibitor melanogenezy, witamina C wspiera zdrowie i funkcjonowanie skóry, opierając się na solidnych dowodach naukowych.